ÖZEL EĞİTİME MUHTAÇ ÇOCUKLARIN ve ENGEL TÜRLERİNİN SINIFLAMASI

Özel eğitime muhtaç çocuklar çoğu kere bu çocukların ortak bazı özelliklerine, bazen eğitim gereksinmelerine göre sınıflandırılmaktadır. Ancak uygulamada herkes tarafından kabul edilebilecek bir sınıflama bulunmamaktadır. Hatta bazen sınıflamasız yaklaşım diye adlandırılan grup lamalara bile rastlanmaktadır.

Türkiye’deki yasal dayanağı olan 2916 sayılı kanuna göre çıkarılan yönetmelik özel eğitime muhtaç çocukları “özür tür ve derecelerine göre” ele almaktadır. Adı geçen yönetmelik tür ve dereceleri tanımlarıyla birlikte vermektedir.

Basitçe bir grup lama yapacak olursak, kör, az gören, sağır, ağır işiten, ortopedik engelli, sürekli hastalığı olan, duygu güçlüğü olan suçlu veya suça yönelmiş, üstün zekalı, üstün özel yetenekli, öğrenme güçlüğü olan, eğitilebilir, öğretilebilir, klinik bakıma muhtaç zihinsel engelli şeklinde olabilir. Bu grup lamaya Türkiye deki uygulamada tercih edildiği gibi korunmaya muhtaç çocuklar sosyal hizmet anlayışında kabul edildiğinden alınmamıştır.

Bir başka sınıflandırmada engel türleri ana başlık altında;
1. Hareket ile ilgili engeller.
2. Görme engelliler
3. Kominikasyon (iletişim) engelliler
4. Sistem hastalıkları
5. Zihinsel engelliler
6. Emosyonel (duygulanım ile ilgili) engeller
7. Engellenmesi güç olan engeller. (fiziksel kusur, istem dışı hareketler, ses çirkinliği vb.)
8. Gözle fark edilmeyen engeller (Migren, astım, epilepsi, diyabet vb. hastalıklar)
9. Yaşlılığa bağlı engeller.
Özel eğitime muhtaç çocuklar ile ilgili başka bir sınıflama ;

I. BEDEN ÖZELLİKLERİ YÖNÜNDEN
1. Görme Engelli Olanlar
A- Kör B- Az gören
2. İşitme Engeli olanlar
A- Sağır B- Ağır işitenler
3. Konuşma engeli olanlar
4. Ortopedik engeli olanlar
5. Sürekli hastalığı olanlar
II. ZİHİN ÖZELLİKLERİ YÖNÜNDEN
1. Üstün olanlar
A- Üstün zekalılar B- Üstün Özel Yetenekliler
2. Geri olanlar
A- Eğitilebilir B- Öğretilebilir C- Klinik bakıma muhtaç

III. UYUM ÖZELLİKLERİ YÖNÜNDEN
1. Duygusal güçlüğü olanlar
2. Sosyal uyumsuzluğu olanlar
A- Suça yönelmiş çocuklar B- Suçlu çocuk
C- Korumaya muhtaç çocuk

IV. ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLANLAR
1. Kültürel yoksunluğu olanlar
2. Diğer öğrenme güçlüğü olanlar

V. BİRDEN FAZLA ENGELİ OLANLAR
Bunun dışında zihinsel engeli olan çocuklarımızı IQ (zeka bölümü düzeylerine göre şöyle sınıflamaktayız.
Klinik bakıma muhtaç 0 – 24 IQ
Öğretilebilir 25 – 44 IQ
Eğitilebilir 45 – 74 IQ
Donuk Normal 75 – 90 IQ